W niedzielę 18 września odbędzie się Diecezjalna pielgrzymka do Skrzatusza. Osoby zainteresowane udziałem w pielgrzymce powinny zgłaszać swoje uczestnictwo w Zarządzie Regionu Koszalińskiego „Pobrzeże” NSZZ „Solidarność” osobiście lub telefonicznie pod numerem telefonu 94 34 245 46.
Uwaga!
Ilość miejsc ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń.
Koszt 45 zł za osobę.
HISTORIA SANKTUARIUM
Drewniany kościółek pw. Wniebowzięcia NMP poświęcił w 1572 r. Stanisław Szedziński, biskup sufragan poznański. W 1575 r. protestanci sprofanowali wnętrze kościoła w pobliskim Mielęcinie k. Tuczna. Wśród zrabowanych przedmiotów znajdowały się wota oraz wykonana na pocz. XV w. w drewnie lipowym polichromowana Pieta, którą obciążono kamieniami i wrzucono do jeziora. Niewielka rzeźba wypłynęła jednak na powierzchnię wody. Obserwującemu zajście garncarzowi z Piły udało się uratować figurkę, która trafiła do domu Katarzyny Kadrzyckiej ze Skrzatusza. Po widzeniu, jakie Katarzyna miała we śnie, figura została przeniesiona do skrzatuskiego kościoła, gdzie umieszczono ją początkowo w ołtarzu bocznym pw. św. Doroty. Dwóch mieszkańców Piły, wędrujących nocą 14 listopada 1621 r. przez Skrzatusz, ujrzało ogromną jasność nad kościołem. Powiadomiony o tym ksiądz Grabowski stwierdził, że jasność ta biła z figury Matki Bożej przy ołtarzu św. Doroty. Biskup poznański Wojciech Tolibowski 15 listopada 1660 r. ogłosił figurę Matki Bożej za cudowną, zatwierdził cuda, konsekrował mensę ołtarza i ustanowił jezuitę ks. Jakuba Krueńskiego pierwszym proboszczem.
W 1680 skrzatuskie sanktuarium odwiedził król Jan III Sobieski, prosząc Matkę Bożą o zwycięstwo nad Turkami. Rezydującemu w Skrzatuszu, staroście nowodworskiemu i wojewodzie poznańskiemu Wojciechowi Konstantemu Brezie polecił zbudować większy kościół. Zalecenie króla zostało zrealizowane w latach 1687-1694 pod kierunkiem architekta Borejszy jako wotum dziękczynne za zwycięstwo pod Wiedniem. Nowa barokowa świątynia była także osobistym podziękowaniem złożonym Matce Bożej przez dotąd bezpotomnego starostę za narodzenie dziecka. Dekretem wydanym na sejmie w Warszawie 20 września 1690 r. król Jan III Sobieski ustanowił głównym świętem parafii w Skrztuszu dzień Wniebowzięcia NMP.Biskup Poznania i Warszawy Jan Stanisław Witwicki 13 listopada 1697 r. kanonicznie uznał wizerunek Matki Bożej Skrzatuskiej za cudowny, a parafię podniósł do godności prepozytury. W 1701 r. biskup Hieronim Wierzbowski dokonał konsekracji kościoła. Figura Matki Bożej trzymającej na kolanach zdjętego z krzyża Syna została umieszczona w głównym ołtarzu i pozostaje w nim do dziś.
Z 1698 pochodzą barokowe iluzjonistyczne malowidła, przedstawiające na ścianach prezbiterium sceny z historii cudownej figurki, na suficie zaś obrazy z życia Matki Bożej.
Po rozbiorach Polski i przyłączeniu w 1772 r. do Prus stopniowo dominację na tych terenach przejmowała ludność niemiecka, od 1952 do 2001 roku sanktuarium w Skrzatuszu opiekowali się księża salezjanie. W 1965 r. powstał hymn Pani Skrzatuskiej, śpiewany odtąd w czasie odsłaniania i zasłaniania figury. Ksiądz bp Ignacy Jeż ustanowił diecezjalny odpust Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu, na pierwszą niedzielę września. W 400 rocznicę pobytu figurki Matki Bożej w Skrzatuszu, rzeźbiarz M. Modzelewski wykonał jej kopię, którą umieścił w kapliczce na starej lipie koło kościoła. Ideę tę kontynuuje rzeźbiarz Z. Polakow, który wykonuje kapliczki z kopią skrzatuskiej Piety na szlaku prowadzącym ze Szczecina przez Wałcz do Piły. Aktu koronacji cudownej figury dokonał 18 września 1988 r. prymas Polski kard. Józef Glemp w obecności około 100 tys. wiernych, którzy wspólnie z duchowieństwem dziękowali za ponad 400-letnią opiekę oraz utworzenie diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.
W 1777 r. ks. Andrzej Delerdt. wikariusz ze Skrzatusza spisał w języku polskim historię cudownej figurki Pani Skrzatuskiej wraz ze wszystkimi zdziałanymi w latach 1605-1777 i zatwierdzonymi przez władze duchowne cudami. Wśród opisanych 66 cudów najliczniejszą grupę otrzymanych za pośrednictwem Matki Bożej Skrzatuskiej łask stanowią uzdrowienia. Niegdyś potwierdzały je liczne wota srebrne podobizny oczu, nóg, rąk, zaginione po 1900 r. Tabliczki, klejnoty, kielichy i inne sprzęty były często darem miast, wdzięcznych za ocalenie od klęski. Sama Pieta miała 6 kosztownych sukien i koron. Kroniki podają, że na uroczystości odpustowe w XVII w. przybywało 10 tys. pielgrzymów reprezentujących wszystkie stany z bardzo nawet odległych stron. W okresie zaborów na odpust Wniebowzięcia NMP zapraszano polskiego kaznodzieję. Pielgrzymki nie ustały nawet podczas drugiej wojny światowej. Dziś sanktuarium odwiedza rocznie około 60 tys. pielgrzymów, doświadczających jak przed wiekami hojnej opieki Skrzatuskiej Pani.
Organy skrzatuskie
Pierwsze organy pochodzą z przełomu XVII i XVIII wieku, najprawdopodobniej z 1696 roku. Umieszczone zostały na emporze drewnianego chóru, wspartego na dwóch kolumnach. Potocznie nazywano je ?pozytywem?. Pozytyw został poważnie uszkodzony w 1724 roku przez obsuwający się strop. Podczas podjętego remontu wybudowano nowe i większe organy z pedałem. Organy zostały zbudowane przez firmę Wilhelma Sauera z Frankfurtu n. Odrą w 1876 roku opus 213. Instrument posiada 19 głosów. Traktura organów jest mechaniczna. 1 miech pływakowy.
Dmuchawa elektryczna i urządzenie do kalikowania, a także tremolo. Klawiatury: 2 manuały C-f3, pedał: C-d1 . Ozdobione są rzeźbą anioła grającego na trąbce i dwóch mniejszych aniołów siedzących na częściach bocznych.
Organy po kapitalnym remoncie (VII-X 2004). Remont przeprowadziła firma Sauer z Frankfurtu n. Odrą.
